เรียบเรียงโดย ด็อกเตอร์อั้ม (Dr. Aum)

“อาหารเสริม” คืออะไร? ดีต่อร่างกายจริงหรือไม่?

เมื่อพูดถึงเรื่องการดูแลสุขภาพต่าง ๆ เช่น การออกกำลังกาย การควบคุมอาหาร รวมถึงการรับประทาน อาหารเสริม (Supplement Food) ซึ่งอาหารเสริมในปัจจุบันนั้น มีให้เลือกมากมาย หลากหลายยี่ห้อ โดยการให้อาหารเสริมมีวัตถุประสงค์ต่าง ๆ เช่น เพื่อช่วยให้สุขภาพแข็งแรง เพื่อเพิ่มพลังงานให้กับร่างกาย เป็นต้น แล้วอาหารเสริมที่มีขายในปัจจุบันนั้น ดีต่อร่างกายของเราอย่างไรบ้าง?

วันนี้ SGE CHEM จะพาไปทำความรู้จักกับ อาหารเสริม ให้มากขึ้นกัน

อาหารเสริม คืออะไร?

อาหารเสริม(Supplement Food) คือ สารอาหารที่ทานเพิ่มเติมจากมื้ออาหารหลัก อาจใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์ หรือเพื่อบำรุงสุขภาพตามความต้องการของแต่ละคน ส่วนสารอาหารที่มักถูกนำมาทำเป็นอาหารเสริม ได้แก่ วิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิโน พืช ผัก สมุนไพรต่าง ๆ เป็นต้น

What-is-Supplement-Food-02

อาหารเสริมนั้น จะถูกผลิตออกมา ให้สามารถทานได้ในหลากหลายรูปแบบ เช่น แบบเม็ด แบบแคปซูล แบบผง แบบน้ำ เป็นต้น หรืออาจเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการรักษาทางการแพทย์ ที่ผู้ป่วยต้องทานอาหารเสริมเหล่านี้ภายใต้การดูแลจากแพทย์เท่านั้น หรืออาจถูกวางจำหน่ายตามร้านขายยา ซึ่งผู้บริโภค ควรทานตามคำแนะนำของเภสัชกร และข้อบ่งชี้ที่ระบุบนฉลากอย่างเคร่งครัดนั่นเอง

ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม มีกี่แบบ?

ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม วิตามินอาหารเสริม สามารถแบ่งออกได้ตามวัตถุประสงค์ในการใช้งาน 5 ประเภท คือ

  • ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมบำรุงสุขภาพ เป็นอาหารเสริม ที่มีส่วนช่วยในการบำรุงสุขภาพแบบรอบด้าน ช่วยในการบำรุงร่างกายเฉพาะจุดประสงค์ สามารถทานได้ทุกเพศ-ทุกวัย โดยขึ้นอยู่กับหน้าที่ สารอาหาร และปริมาณที่ควรรับประทาน เช่น อาหารบำรุงสมอง วิตามินอาหารเสริม เพิ่มความสูง อาหารเสริมผู้ชาย-ผู้หญิง อาหารบำรุงสายตา หรืออาหารเสริมสำหรับผู้สูงอายุ เป็นต้น
  • อาหารเสริมเพื่อความงาม เป็นอาหารเสริม ที่มีส่วนช่วยทำให้ผิวพรรณขาวกระจ่างใส เปล่งปลั่ง สุขภาพผิวดี ช่วยลดปัญหาของสิว ฝ้า กระ จุดด่างดำต่าง ๆ สามารถทานได้ทั้งชาย-หญิง แต่จะนิยมในกลุ่มผู้หญิงมากกว่า เช่น อาหารเสริมลดสิว อาหารเสริมผิวขาว อาหารเสริมบำรุงเส้นผม เป็นต้น
  • อาหารเสริมทางการแพทย์ เป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ที่มีเปรียบเสมือนยารักษา ฟื้นฟู บำบัด อาการป่วยจากโรคต่าง ๆ และแพทย์จะแนะนำให้ทานเพิ่มเติมเท่านั้น เช่น อาหารเสริมบำรุงข้อเข่า อาหารเสริมบำรุงตับ อาหารเสริมบำรุงเลือด เป็นต้น
  • อาหารเสริมออกกำลังกาย เป็นอาหารเสริม ที่มีส่วนช่วยในการเพิ่มประสิทธิภาพ ฟื้นฟูความแข็งแรงให้คนที่ออกกำลังกาย หรือนักกีฬา ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ เพิ่มสมรรถภาพในการออกกำลังกายให้ดีขึ้น มีทั้งแบบทานก่อนออกกำลังกาย และหลังออกกำลังกาย เช่น อาหารเสริมลดน้ำหนัก และเพิ่มน้ำหนัก เวย์โปรตีน เป็นต้น
What-is-Supplement-Food-03

ประโยชน์ของอาหารเสริม

อย่างที่รู้กันว่า อาหารเสริมเป็นอาหารที่เพิ่มเติม หรือเสริมจากอาหารหลักที่ทานในแต่ละมื้อ ซึ่งมีประโยชน์ต่อร่างกาย ดังนี้

  • สามารถทดแทนสารอาหาร ที่ร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นได้อย่างเพียงพอต่อความต้องการ
  • ช่วยเสริมให้มีสุขภาพดีได้ ช่วยลดการเกิดโรคเสื่อมต่าง ๆ ใช้ช้าลง
  • ช่วยรักษา หรือบรรเทาอาการ ของกลุ่มอาการโรคบางอย่างได้ เช่น วิตามินบี 12 ช่วยบำรุงสมอง ช่วยป้องกันโรคสมองเสื่อม เป็นต้น
  • สามารถป้องกันการเกิดโรคบางอย่าง ให้เกิดขึ้นได้ช้าลง เช่น เลซิติน กับการลดไขมัน น้ำมันปลา กับการเกิดเบาหวาน เป็นต้น
  • ช่วยบำรุงร่างกาย ผิวพรรณ ให้ดีจากภายในสู่ภายนอก ช่วยชะลอวัย เช่น วิตามิน C ช่วยลดการเกิดเม็ดสีของผิว ลดการเกิด กระ ฝ้า ผิวหนังมีคอลลาเจน ผิวขาวกระจ่าง ดูสดใสมากยิ่งขึ้น

วิธีการเลือกอาหารเสริม

การเลือกอาหารมาทาน มีหลักการเลือกง่าย ๆ มีดังนี้

  • วิตามินบีคอมเพล็กซ์ (Vitamin B-comples) คือ อาหารเสริมที่รวมตั้งแต่ บี1-บี12 ที่ประกอบไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระเป็นส่วนใหญ่ สำคัญต่อระบบประสาทและสมอง ช่วยกระตุ้นให้เกิดพลังงานแก่ร่างกาย ผู้ใหญ่ ควรทานประมาณ 50-100 มิลลิกรัมต่อวัน ในทุก ๆ เช้า
  • วิตามินซี (Vitamin C) คือ วิตามินที่ตับของมนุษย์ไม่สามารถผลิตออกมาได้เอง จำเป็นที่จะต้องเติมเต็มเข้าสู่ร่างกาย เป็นวิตามินที่ละลายในน้ำ จึงไม่สะสมอยู่ในร่างกาย สามารถแบ่งกินระหว่างวันได้ทุก ๆ 6 ชั่วโมง ปริมาณที่แนะนำ คือ 60-90 มิลลิกรัมต่อวัน ช่วยป้องกันการขาดสารอาหาร ส่วนปริมาณ 3,000-6,000 มิลลิกรัมต่อวัน ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงระบบการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น ช่วยลดปัญหาเลือดออกตามไรฟัน บำรุงเหงือกด้วย
  • ซิงก์ (ZINC) คือ แร่ธาตุที่ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์และฮอร์โมนเพศ ช่วยชดเชยพลังงานที่สูญเสียไปกับเหงื่อ มีสารประกอบเมทัลโปรตีน เป็นโปรตีนสังเคราะห์ ช่วยในกระบวนการเจริญเติบโตของเซลล์และเนื้อเยื่อ ปริมาณที่แนะนำต่อวัน คือ 5.5-9.5 มิลลิกรัมในผู้ชาย และ 4-7 มิลลิกรัมในผู้หญิง ควรกินพร้อมอาหาร ไม่ควรทานขณะท้องว่างอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ได้
  • โอเมก้าทรี (Omega-3) คือ กรดไขมันไม่อิ่มตัวที่สกัดจากปลาทะเล และพืชจำพวกถั่ว เมื่อเข้าสู่ร่างกาย จะถูกเปลี่ยนเป็นดีเอชเอ (DHA) ในตับ ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กระดูกและไขข้อต่าง ๆ ช่วยลดคอเลสตอรอลในเลือด เป็นต้น ปริมารที่แนะนำ คือ ไม่ควรทานเกิน 1,000 มิลลิกรัมต่อวัน
  • เวย์โปรตีน (Whey protein) คือ อาหารเสริมที่สกัดจากหางนม และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น ชีส เนื้อแดง เหมาะกับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก ช่วยเผาผลาญไขมัน เพิ่มมวลกล้ามเนื้อ ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และยังช่วยกรองระดับน้ำตาลกลูโคสในเลือด เป็นต้น ปริมาณที่แนะนำ คือ ไม่เกิน 1-2 กรัมต่อวัน
อาหารเสริม-Supplement-Food-04

อาหารเสริม ปลอดภัยและดีต่อสุขภาพจริงหรือ?

ต้องบอกก่อนว่า ไม่ใช่อาหารเสริมทุกตัวที่ได้รับการรับรองประสิทธิภาพและความปลอดภัย แม้อาหารเสริมบางชนิด จะผ่านการทดลองในห้องปฏิบัติการมาแล้วก็ตาม แต่อาหารเสริมและส่วนประกอบในอาหารเสริมเหล่านั้น อาจยังไม่ได้รับการพิสูจน์ถึงประสิทธิผลและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นอย่างชัดเจน การบริโภคอาหารเสริมที่ผิดวิธี หรือเกินปริมาณที่เหมาะสมต่อร่างกาย อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้

ดังนั้น การรับประทานอาหารเสริมแต่ละชนิดให้ปลอดภัย ควรทานอย่างถูกวิธีในปริมาณที่ถูกต้องเหมาะสม ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ และเภสัชกรด้วย

จะเลือกทานอาหารเสริมเมื่อไหร่ดีนะ?

การเลือกทานอาหารเสริมนั้น มีหลากหลายปัจจัยมาก ๆ เช่น

  • ทานอาหารเสริมต่อเมื่อมีความจำเป็น เช่น ร่างกายขาดสารอาหารบางอย่าง
  • ทานอาหารเสริมต่อเมื่อร่างกายไม่สามารถสร้างสารอาหารเองได้อย่างเพียงพอ เช่น อยู่ในภาวะป่วยเป็นโรค ความแก่ชรา เป็นต้น
  • ทานอาหารเสริมต่อเมื่อต้องการมีสุขภาพที่แข็งแรงแบบสมบูรณ์สูงสุด เพราะการทานอาหารมื้อปกติได้ ร่างกายอาจได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วน
  • ทานอาหารเสริมต่อเมื่อไม่มีเวลาดูแลร่างกาย เช่น ไม่มีเวลาออกกำลังกาย ทำให้มีไขมันสะสม การรับประทานอาหารเสริมบางอย่างสามารถช่วยได้ เช่น ทานชาเขียว เพื่อเผาพลาญไขมัน ทานเวย์โปรตีน ช่วยเสริมกล้ามเนื้อ เป็นต้น
  • อาหารเสริมสามารถหาซื้อทานได้ตลอดเวลา และสะดวกในการทาน และการเลือกซื้ออาหารเสริม ควรใช้ให้เป็น และศึกษาข้อมูลก่อนทานทุกครั้ง

ข้อควรระวังในการเลือกทานอาหารเสริม

อาหารเสริม นอกจากจะมีผลดีแล้ว ยังผลข้างเคียงและความเสี่ยงได้ หากไม่ศึกษาให้ดี โดยเฉพาะในกลุ่มที่เพิ่งเริ่มทานอาหารเสริมเป็นครั้งแรก เลือกทานผิดวิธี ทานอาหารเสริมร่วมกันหลาย ๆ ชนิด หรือบริโภคร่วมกับการใช้ยาชนิดอื่น ๆ ด้วย บุคคลเหล่านี้ คือ ผู้ที่มีความเสี่ยงที่จะได้รับผลข้างเคียงจากการบริโภคอาหารเสริมมากกว่าคนทั่วไป

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่กำลังบริโภคอาหารเสริม จึงควรระมัดระวัง และเฝ้าสังเกตอาการที่อาจเป็นผลข้างเคียงของการใช้อาหารเสริมชนิดนั้น ๆ ด้วย หากเกิดอาการแพ้ จะได้รีบไปพบแพทย์ และรักษาได้ทันเวลาได้ หวังว่าบทความนี้คงจะให้สาระดี ๆ กับผู้อ่านไม่มากก็น้อยนะจ๊ะ

บทความดี ๆ น่าอ่าน:

SGE CHEM ผู้ผลิตและจัดจำหน่าย เคมีภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ต่าง ๆ จากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโดยตรง พร้อมออกแบบบรรจุภัณฑ์แบบครบวงจร การันตีคุณภาพสินค้า พร้อมส่งต่อสินค้าที่ดีที่สุดแก่ลูกค้า เข้าชมเว็บไซต์ sgechem.com