เมลาโทนิน อาจเป็นชื่อที่ใครหลาย ๆ คนคุ้นเคย และมักได้ยินว่าเป็นส่วนผสมในอาหารเสริม ที่ช่วยให้นอนหลับ แต่เคยรู้หรือไม่ว่า จริง ๆ แล้ว มันคืออะไร ช่วยให้นอนหลับได้จริงหรือไม่ แล้วมีอันตรายใดแฝงอยู่บ้าง หากรับประทานอาหารเสริมที่มีส่วนผสมของเมลาโทนิน

เมลาโทนิน คืออะไร

เมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายสร้างขึ้น เพื่อควบคุมการนอนหลับของเราในแต่ละวัน ให้เป็นไปตามธรรมชาติ ผลิตมาจากต่อมไพเนียลในสมอง โดยปกติแล้วร่างกายจะเริ่มหลั่งสารนี้ออกมาตั้งแต่ช่วงที่พระอาทิตย์ตกดินเป็นต้นไป ซึ่งเมื่อเข้าสู่กระแสเลือดแล้ว จะทำให้รู้สึกง่วง และจะมีระดับของเมลาโทนินสูงสุดในช่วงครึ่งหนึ่งของคืน (half of night) โดยปัจจัยที่จะทำให้ร่างกายสร้างสารเมลาโทนินหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับแสง ถ้าอยู่ในที่แสงมาก ร่างกายก็จะยับยั้งการหลั่งเมลาโทนิน แต่ถ้าอยู่ในที่มืด เมลาโทนินก็จะถูกหลั่งออกมามาก ทำให้นอนหลับได้ง่าย

ประโยชน์ของเมลาโทนิน

เมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่ช่วยในการนอนหลับ จึงทำให้มีประโยชน์โดยตรงต่อการแก้ไขปัญหาให้กับผู้ที่มีปัญหานอนไม่หลับ ไม่ว่าจะเป็นผู้พิการ ผู้ที่ทำงานเป็นกะ  ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคนอนไม่หลับ เช่น

• รักษาความผิดปกติของนาฬิกาชีวภาพในคนตาบอดทั้งเด็กและผู้ใหญ่
• รักษากลุ่มอาการนอนหลับผิดเวลา (delayed sleep phase syndrome) ส่วนมากมักเป็นผู้ป่วยที่ไม่สามารถนอนหลับได้ก่อนเวลา 2:00 น. และมักมีปัญหาในการตื่นนอนตอนเช้า
• รักษาโรคนอนไม่หลับ (insomnia) ในกลุ่มผู้ป่วยที่ไม่สามารถนอนหลับได้ และกลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัญหาการนอนหลับ จากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพในการนอนหลับ และเพิ่มระยะเวลาในการนอนหลับได้ยาวนาน
• บรรเทาอาการเจ็ทแลค (jet lag) ที่เกิดจากร่างกายไม่สามารถปรับตัวกับการเปลี่ยนของเขตเวลา จากการต้องเดินทางไปต่างประเทศบ่อยครั้งด้วยเครื่องบิน ซึ่งก่อให้เกิดอาการนอนหลับไม่สนิท ตื่นตัว  รู้สึกอ่อนเพลียระหว่างวัน   เป็นต้น
• ช่วยในเรื่องการนอนหลับของคนที่ทำงานเป็นกะ (shift work) ที่ต้องนอนไม่เป็นเวลาในทุก ๆ วัน

เมลาโทนิน อาหารเสริมหรือยานอนหลับ ?

ถึงแม้ว่า เมลาโทนิน จะมีประโยชน์ในการช่วยให้นอนหลับ สามารถใช้รักษาผู้ที่มีปัญหาเรื่องการนอนไม่หลับได้ แต่เนื่องจากเป็นฮอร์โมนที่หากได้รับติดต่อกันในระยะยาว อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้ รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของเมลาโทนินส่วนมาก มีวัตถุประสงค์การจำหน่ายเพื่อช่วยในการนอนหลับ ซึ่งวัตถุประสงค์ดังกล่าวไม่จัดเป็น “อาหาร” ตามนิยามที่กำหนดในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) จึงยังไม่อนุญาตให้เมลาโทนินเป็นส่วนประกอบในอาหารหรือเป็นผลิตภัณฑ์อาหาร และจัดให้อยู่ในกลุ่มของผลิตภัณฑ์ยา  ซึ่งจะสามารถซื้อได้เฉพาะในร้านขายยาหรือจ่ายตามที่แพทย์หรือเภสัชกรสั่งเท่านั้น โดยยาเมลาโทนินในประเทศไทยปัจจุบัน มีชื่อการค้าเพียงแค่ชื่อเดียว นั่นคือ Circadin® (กล่องสีขาว ขนาด 2 มก.) และผู้ที่ใช้เมลาโทนินทุกคนจะต้องมีใบสั่งจากแพทย์เท่านั้น ถึงจะบริโภคได้

กินเมลาโทนิน ยังไงไม่ให้อันตราย

การใช้เมลาโทนินอย่างต่อเนื่องอาจเกิดอันตรายได้ ดังนั้น หากจำเป็นต้องทานยาเมลาโทนิน จะต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างเคร่งครัด สำหรับเมลาโทนินที่วางขายในประเทศไทย ซึ่งก็คือ Circadin อันเป็นเมลาโทนิน ชนิดแบบออกฤทธิ์เนิ่นของ ขนาด 2 มก. มีข้อบ่งใช้รักษาอาการนอนไม่หลับปฐมภูมิระยะสั้น ในผู้ป่วยอายุ 55 ปีขึ้นไป โดยใช้ขนาด 2 มิลลิกรัมทานก่อนเข้านอนประมาณ 1 ชั่วโมง โดยสามารถใช้สูงสุดติดต่อกันได้เป็นเวลา 13 สัปดาห์

สำหรับบุคคลทั่วไป ปริมาณเมลาโทนินที่ร่างกายควรได้รับ คือ ขนาดยาเมลาโทนินที่ต่ำที่สุด ที่ช่วยให้นอนหลับได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรเริ่มทานจากขนาดยา 0.5 หรือ 1 มก. ก่อน ถ้าทานแล้วไม่ได้ผล ให้เพิ่มขนาดยาที่ 2 มก. 3 มก. และ 5 มก. ตามลำดับ ถ้าขนาดยาระดับไหนที่กินเข้าไปแล้วได้ผลดี ระดับนั้นก็คือปริมาณที่เหมาะสมกับผู้ใช้

ส่วนปริมาณการใช้เมลาโทนินที่เหมาะสมที่สุดสำหรับเด็ก มีคำแนะนำให้กินเมลาโทนินก่อนเข้านอน 30 – 60 นาที โดยเด็กทารกควรได้รับปริมาณ 1 มก. เด็กโต 2.5 – 3 มก. และ วัยรุ่น 5 มก. ซึ่งผลิตภัณฑ์เมลาโทนินที่เหมาะสมกับเด็ก คือ เจลลี่

ผลข้างเคียงและผู้ที่ไม่ควรใช้เมลาโทนิน

เมลาโทนินสามารถส่งผลข้างเคียงได้ หากบริโภคติดต่อกันเป็นเวลานาน ไม่ว่าจะเป็น ง่วงเหงาหาวนอนระหว่างวัน ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ อาการมวนท้อง วิตกกังวล หงุดหงิด มึนงง ภาวะซึมเศร้าในระยะสั้น จึงควรบริโภคในระยะสั้น ตามที่แพทย์แนะนำ

ส่วนผู้ที่ไม่ควรใช้เมลาโทนิน ประกอบด้วย ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร เป็นเบาหวาน ทานยาคุมกำเนิด มีปัญหาฮอร์โมนไม่สมดุลจากโรคอื่น หรืออยู่ในวัยหมดประจำเดือนและกำลังรับฮอร์โมนทดแทน ไม่ควรรับประทานเมลาโทนินและควรปรึกษาแพทย์ก่อน

สำหรับคนที่มีโรคประจำตัว และกำลังทานยารักษาอาการต่าง ๆ เช่น ยาระงับประสาทหรือยานอนหลับ ยากดภูมิคุ้มกัน ยารักษาโรคเบาหวาน ยารักษาอาการซึมเศร้า วิตกกังวล และภาวะเครียด ยาลดความดันโลหิต ไม่ควรบริโภคยาเมลาโทนิน เพราะอาจส่งผลข้างเคียง ทำให้ไปลดประสิทธิภาพของยาชนิดนั้น ๆ หรือทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้

รอบรู้เรื่องเมลาโทนินกันไปแล้ว หากอยากเป็นเจ้าของผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ที่มีคุณภาพและได้รับมาตรฐาน ปลอดภัยทั้งในเรื่องส่วนผสมที่ถูกต้องและได้รับการรับรองจาก อย. แล้วละก็ สามารถลองเข้ามาพูดคุยและปรึกษากับ SGECHEM ดูได้ เพราะเราพร้อมสนับสนุนคุณ ตั้งแต่กระบวนการผลิต ไปจนถึงสร้างแบรนด์ ให้คุณมีแบรนด์อาหารเสริมเป็นของตัวเอง ด้วยห้องปฏิบัติการและผู้เชี่ยวชาญทางสารเคมีชั้นนำ พร้อมอุปกรณ์ในการผลิตที่ครบวงจร ไปจนถึงการออกแบบผลิตภัณฑ์และฉลากสินค้า ที่จะเพิ่มมูลค้าให้กับแบรนด์สินค้าของคุณ และยังดูแลถึงขั้นพาคุณไปขึ้นทะเบียน อย. อีกด้วย ให้ผลิตภัณฑ์ของคุณมีมาตรฐานและถูกต้องตามกฏหมาย จะทำให้คุณสามารถขายอาหารเสริมได้อย่างมั่นใจ และสร้างกำไรได้อย่างแน่นอน หากสนใจลองคลิกเข้าไปดู โรงงานผลิตอาหารเสริมของเราได้ที่ https://sgechem.com/food-supplements-factory